Od połowy 
maja na ekspozycji artystycznej w Muzeum w Łęczycy możemy podziwiać dwie zbroje husarskie z przełomu 
XVII i XVIII wieku.
Są to repliki pancerzy przechowywanych w Muzeum Narodowym oraz w Muzeum Wojska 
Polskiego w Warszawie. 
Wykonane zostały przez płatnerza Zbigniewa Mellibrudę.


"O zbroi"

Przełom średniowiecza i renesansu był jednocześnie okresem zmierzchu rycerstwa. 
Oddziały ciężkozbrojnych kopijników, walczących zgodnie z zasadami kodeksu rycerskiego, ponosiły regularne klęski w walce z lżej uzbrojoną i szybszą jazdą, 
bądź wyposażoną w broń palną piechotą. 
Zmiany na polu walki wymusiły reformy wojskowe. Ich wynikiem było m.in. utworzenie formacji tzw. średniej 
jazdy, opartej na wzorcach serbskich i węgierskich. To właśnie od węgierskiego usaria – konnica, pochodzi znane nam określenie husaria. 


W XVI wieku nastąpiło ostateczne odejście od ciężkozbrojnych formacji typu rycerskiego. W konsekwencji dotychczasowa jazda 
średnia przejęła jej zadania, polegające przede wszystkim na przełamywaniu szyków przeciwnika.

Formacje jazdy użyteczne były w walce na ogromnych przestrzeniach kresów Rzeczypospolitej, w walce z szybkimi oddziałami tatarskimi,
a także z wojskami tureckimi i moskiewskimi. Jednocześnie w armiach zachodnich 
następował powolny spadek znaczenia kawalerii na rzecz zdyscyplinowanych oddziałów piechoty. W Rosji ta różnica jakościowa 
została nadrobiona dzięki reformom Piotra Wielkiego. 
W Rzeczpospolitej natomiast, która od czasów Jana III Sobieskiego unikała angażowania się w jakiekolwiek wojny, rozwój 
wojskowości był bardzo ograniczony. 

Ostatecznie formacje husarskie, wraz z wszystkimi 
innymi rodzajami jazdy, zostały rozwiązane w 1776 roku w trakcie reform po 
I rozbiorze Rzeczypospolitej i zastąpione przez jednolitą kawalerię narodową. 
Zbroja husarska, zwana często półzbroją, jako unikatowa forma użytkowa i stylistyczna uformowała się 
najprawdopodobniej w ostatnich trzech dekadach XVI wieku, 
za czasów 
rządów królów: Stefana Batorego i Zygmunta II Wazy. W czasach swojej popularności 
przechodziła wiele zmian ewolucyjnych. 
Szczególnie charakterystyczne, widoczne na wystawie napierśniki płytowo-folgowe rozpowszechniły się na początku XVII wieku. 
Najbardziej znane zachowane egzemplarze pochodzą z XVII i XVIII wieku. Zdobienia oparte były zarówno o wzory orientalne 
jak i rodzime, związane ze sztuką ludową. 
Zastosowanie skrzydeł, także w walce potwierdzają liczne źródła z epoki, także zapisy zagranicznych obserwatorów. Pozwalają wywnioskować, 
iż używane były nie zawsze i nie przez wszystkich. 
Mogły być mocowane zarówno do siodeł jak i do napleczników. W tym ostatnim wypadku 
pozostawiano im pewną swobodę ruchu wzdłuż pionowej osi.

Wspomniane zbroje, to konstrukcje wykorzystujące elementy zachodnie, najczęściej kirys lub sam napierśnik. Ozdabiano je lub 
konstrukcyjnie modyfikowano dla dostosowania do polskiej specyfiki.