Pogawędki o eksponatach

Tym razem zaglądamy na naszą stałą wystawę archeologiczną. Tematem pogawędki jest:

Sprzączka

Została znaleziona w 1949 r. w czasie prac wykopaliskowych, prowadzonych na grodzisku w Tumie w ramach badań nad początkami państwa polskiego.

Sprzączka jest profilowana i ma długość 42 mm i szerokość 25 mm. Wykonano ją z brązu techniką odlewu. Posiada karbowaną ramę w miejscu oparcia kolca. Od spodu ma 4 nity do połączenia z rzemiennym pasem. Ozdobą sprzączki jest, wykonane techniką reliefu, wyobrażenie gryfa w kole, otoczonym trójkątnymi wgłębieniami.

Sprzączki o podobnych formach używane były w Europie zachodniej i środkowej w drugiej połowie XIII w. Nasza sprzączka datowana jest na lata 50. XIII – 1. połowa XIV w.

Wizerunek gryfa powstał z połączenia dwu stworzeń: lwa i orła. Najstarsze jego przedstawienia pochodzą z Mezopotamii i liczą sobie ponad 5000 lat. Według XIV-wiecznego tekstu Johna de Bado Aureo „Tractatus de armis” gryf uwidoczniony na tarczy miał oznaczać, że posługująca się nim osoba jest człowiekiem silnym, łączącym w sobie cechy orła i lwa czyli odwagę oraz szlachetność.