158 lat temu, 22 stycznia 1863 r., rozpoczęło się polskie powstanie narodowe, zwane Powstaniem Styczniowym. W trwających ponad półtora roku walkach o charakterze rozproszonej akcji partyzanckiej wzięło udział ponad 150 tysięcy osób. Był to największy w historii XIX-wiecznej Polski zryw narodowy. Swoim zasięgiem obejmował tereny zaboru rosyjskiego oraz ziemie zabrane, czyli tereny utracone na rzecz Rosji podczas pierwszego zaboru.

Walki powstańcze na terenie Ziemi Łęczyckiej rozpoczęły się już w styczniu 1863 r., a trwały do 14 kwietnia 1864 r. W powiecie łęczyckim została sformowana kawaleria, dowodzona przez mjr. Roberta Skowrońskiego. Brała ona udział m.in. w bitwie pod Walewicami oraz w bitwie pod Dalikowem. Kolejną formacją utworzoną na naszym terenie byli kosynierzy łęczyccy. Poza oddziałami czysto militarnymi ówcześni łęczycanie zorganizowali także pomoc medyczną oraz zaopatrzeniową dla powstańców.

Na całym obszarze ogarniętym powstaniem stoczono około 1200 większych i mniejszych bitew oraz potyczek. Zginęło blisko 20 tys. powstańców. W wyniku represji Rosjanie wykonali przynajmniej 669 wyroków śmierci, a około 38 tys. powstańców zostało zesłanych, z czego ok. 20 tys. na Syberię, w tym 4 tys. na katorgę. Część powstańców emigrowała z kraju. Zmieniona została także nazwa naszego kraju z Królestwa Polskiego na Kraj Przywiślański. Utracił on wtedy resztki autonomii. Nastąpiła także intensywniejsza rusyfikacja ludności.

Symboliczną datą zakończenia powstania jest 5 sierpnia 1864, czyli dzień stracenia na stokach Cytadeli członków Rządu Narodowego: Romualda Traugutta, Antoniego Jeziorańskiego, Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego i Romana Żulińskiego.

Źródło: Ziemia Łęczycka Żołnierzom Niepodległości, Łęczyca 1937 r.